Rizal podcast: Cesar Montano reads from Fili

Simoun, the vengeful protagonist of Dr. Jose Rizal's 2nd novel El Filibusterismo, is brought to life by actor Cesar Montano in this exclusive podcast for GMA News Online, part of a series of features to commemorate Rizal's 150th birthday on June 19. One of Montano's best loved roles was the main character in Marilou Diaz-Abaya's 1998 film Jose Rizal. Chapter 7 of Jose Rizal’s El Filibusterismo is entitled “Simoun," the dark hero of the novel. In this excerpt, Simoun warns Basilio about the dangers of Hispanization, which young people at the time considered their path to education and freedom. Simoun, the alter-ego of the disillusioned Rizal, talks about colonial mentality and the threats posed by a foreign language and culture in poisoning the mind and soul of our people. — J.I.E. Teodoro

Cesar Montano reads an excerpt from Jose Rizal's El Filibusterismo in GMA Network's recording studio. Candice Montenegro

"Ay! Ang kabataang lagi nang mapangarapin at kapos sa karanasan, lagi nang humahabol sa mga paruparo at bulaklak! Nagsasama-sama kayo upang sa pamamagitan ng inyong lakas ay maitali ninyo sa Espanya ang inyong bayan sa pamamagitan ng kuwintas na rosas. Samantalang sa katotohanan, tanikalang higit na matigas kaysa brilyante ang inyong pinapanday! Humihiling kayo ng pagkakapantay sa batas, Espanyolisasyon ng inyong mga kaugalian, at hindi ninyo nakikitang ang hinihiling ninyo ay ang inyong kamatayan, ang kapariwaraan ng inyong pagkabansa, ang pagkapawi ng inyong bayan, ang pagpapabanal sa kalupitan! Magiging ano kayo sa hinaharap? Isang bayang walang katangian, isang nasyong walang kalayaan. Pawang hiram ang lahat ng inyo, maging ang inyong mga kasiraan. Humihiling kayo ng Espanyolisasyon at hindi kayo namumutla sa kahihiyan kapag ipinagkakait ito sa inyo! At sakali mang ibigay ito sa inyo, ano ang hangad ninyo? Ano ang mapapala ninyo? Mapalad nang maging bayan kayo ng mga pag-aalsa, bayan ng mga digmaang sibil, republika ng mga mangungulimbat at walang kasiyahan tulad ng ilang republika sa Timog Amerika! Ano’t naghahangad kayo ngayon ng pagtuturo ng Kastila? Isang pagpapanggap na katawa-tawa kung di man kalunos-lunos ang ibubunga. Nais pa ba ninyong magdagdag ng isang wika sa mahigit na apatnapung sinasalita sa kapuluan upang lalo kayong hindi magkakaunawaan?" [Source: El Filibusterismo, translated by Virgilio Almario. Adarna House, 1999. pp. 49-50] J.I.E. TEODORO, an assistant professor of Filipino at Miriam College in Quezon City, selected the reading.